Haargroei
Opbouw haar
Haren bestaan uit een wortel en een schacht. De schacht is het zichtbare deel van de haar. De haarwortel zit vast in een haarfollikel, een soort zakje in de huid. Bij de haar horen talgklieren en spiertjes. De haar ligt schuin in de huid, en kan door de haarspiertjes rechtop worden gezet (kippenvel).
De haren worden verzorgd door bloedvaten die voedingsstoffen aanvoeren. Zenuwbanen zorgen ervoor dat we voelen dat ons haar wordt aangeraakt als je er bijvoorbeeld met je handen doorheen gaat.
De hele haar (wortel en schacht) is van binnen naar buiten opgebouwd uit merg, schors en een geschubde laag. Om de haarwortel ligt een wortelschede. Bij de mens is het haarmerg maar heel dun, de schors is het dikste deel van de haar.
De schors (cortex) bestaat uit langgerekte cellen die strengen vormen, de macro- en microfibrillen. De fibrillen worden bij elkaar gehouden door een kitsubstantie (matrix). Ze worden van elkaar gescheiden door celmembranen.
Het haar bestaat vooral uit het eiwit keratine. Het is elastisch en kan water opnemen. Als het haar nat wordt, verandert de structuur tijdelijk. Het haar wordt dan, zolang het nat is, steiler en langer. Als het haar droogt neemt het weer zijn oorspronkelijke vorm aan.
Groei van het haar
Het haar groeit en vernieuwt zich voortdurend. Onderin de haarwortel, in de haarpapil, worden steeds nieuwe cellen gevormd. De nieuwe cellen verplaatsen zich naar de oppervlakte van de huid. Onderweg veranderen ze. Uiteindelijk verhoornen ze en vormen de haarschacht. De haarschacht, het deel van de haar dat we zien, is eigenlijk het dode deel van de haar.
Een haar groeit in verschillende fasen:
- De anagene fase (groeifase) duurt twee tot zes jaar; in de haarmatrix worden
- nieuwe cellen aangemaakt.
- De katagene fase (overgangsfase) duurt twee weken; de haar en haarpapil gaan
- van elkaar los.
- De telogene fase (rustfase) duurt drie tot vier maanden; de haar rust in de follikel.
Dit proces herhaalt zich zo’n twintig keer. Bij mensen met een korte groeifase zal daardoor eerder kaalheid optreden dan bij mensen met een lange groeifase. Van de 100.000 tot 150.000 haren op ons hoofd bevindt zich steeds 10-15% in rustfase. We verliezen normaal gesproken iedere dag 50 tot 80 haren. Hoofdharen groeien gemiddeld zo'n 0,35 mm per dag, baardharen 0,38 mm en wenkbrauwen 0,16 mm.
Haar is opgebouwd uit het eiwit keratine en is een uitgroeisel van de opperhuid. Over het algemeen hebben mannen meer haar dan vrouwen: Mannen hebben tussen de 150.00 en 180.000 haren, vrouwen tussen de 130.000 en 150.000 haren. De breedte van een mensenhaar is ongeveer 1/20 millimeter.
Dit proces herhaalt zich zo’n twintig keer. Bij mensen met een korte groeifase zal daardoor eerder kaalheid optreden dan bij mensen met een lange groeifase. We verliezen normaal gesproken iedere dag 50 tot 80 haren. Van de 100.000 tot 150.000 haren op ons hoofd bevindt zich steeds 10-15% in rustfase. Hoofdharen groeien gemiddeld 0,35 mm per dag, baardharen 0,38 mm en wenkbrauwen 0,16 mm.
Haarkleur
In de haarschors zitten kleurstoffen, melanine, die voor de kleur van ons haar zorgen. De kleur wordt onderin de haarwortel gemaakt door pigmentcellen en schuift met de groei van het haar mee naar buiten. Er zijn twee soorten melanine die in verschillende verhoudingen in het haar voorkomen. Mensen met donker haar hebben meer eumelanine, mensen met blond of rood haar hebben meer phaeomelanine. De pigmenten liggen tussen de fibrillen in de schors.
Meer informatie over hoofd- en lichaamshaar, vindt u hier.
Haargroei FAQ - veelgestelde vragen
Bepaalde vragen over haargroei komen regelmatig terug. Hieronder vindt u een overzicht van de meest voorkomende vragen. De vragen zijn voorzien van korte en bondige antwoorden.
1. Hoe snel gaat het haargroei proces?
Het tempo van haargroei verschilt van persoon tot persoon. Jongere mensen hebben gemiddeld een snellere haargroei dan ouderen. Gemiddeld groeit een haar 1 tot 1,5 cm per maand. Met het verstrijken van de jaren neemt deze snelheid gestaag af. Gezonde haren gaan 1 tot 6 jaar mee. Dat u dagelijks haren verliest, is onderdeel van het haargroei proces.
2. Hoe kan het haargroei proces verstoord worden?
Haaruitval is een gevolg van een verstoord haargroei proces. Dit kan zowel medische als erfelijke oorzaken hebben. Alopecia androgenetica wordt veroorzaakt door het mannelijke DHT-hormoon dat het haargroei proces definitief beïnvloedt. Daarnaast zijn er tijdelijke vormen van haarverlies. Denk hierbij onder meer aan haarverlies door chemotherapie, langdurige blootstelling aan stress of medicijn gebruik. Na verloop van tijd herstelt het haargroei proces zich meestal zichzelf. Dit hangt wel af van de oorzaak van de haaruitval.
3. Waarom heeft het DHT-hormoon een negatieve invloed op de haargroei?
Het mannelijke dihydrotestosteron hormoon vermindert de doorbloeding en verkort de levensduur van het haar. Waar tijdens een gezond haargroei proces de levensduur van een haar een tot zes jaar is, wordt dit door het DHT hormoon verkort tot slechts een paar maanden. Door het korter worden van de levensduur van een haar en het verzwakken van de haargroei, krijgt u te maken met ongewenste haaruitval.
4. Kan ik mijn haargroei verbeteren?
Als uw hoofdhuid in goede conditie is, hebben de haarzakjes daar baat bij. Om de haargroei positief te beïnvloeden, is een goede doorbloeding daarnaast van groot belang. Wees voorzichtig met de verzorgingsproducten die u gebruikt om uw haar te wassen en te verzorgen. Overtollig gebruik van chemicaliën komt de gezondheid van de hoofdhuid en haarzakjes niet ten goede. De haargroei kan soms verbeterd worden door het gebruik van een verantwoord voedingspatroon, waarbij ook voldoende water wordt gedronken.
5. Ik denk dat er problemen zijn met mijn haargroei, wat kan ik doen?
Voor een adequate behandeling van een verstoord haargroei proces, is het belangrijk om vast te laten stellen of het een eenmalige gebeurtenis is of dat uw haren iedere keer korter groeien. Haargroei kan onder andere door chemotherapie beïnvloed worden. Na de medische behandeling zal het haargroeiproces zichzelf herstellen. Wordt uw haarverlies veroorzaakt door een erfelijkheidsfactor, dan kunt u het gebruik van haargroeimiddelen of een haartransplantatie overwegen.
6. Welke haargroei bevorderende middelen werken echt?
Haargroeimiddelen zijn in verschillende vormen verkrijgbaar. Van shampoo en poeders tot lotions en tabletten. Het overgrote merendeel van deze producten belooft meer dan wat ze waar kunnen maken. Overweegt u een haargroeimiddel om haaruitval te verminderen? U kunt dit met uw (huis)arts bespreken. Er zijn een aantal wetenschappelijk effectief bewezen producten die op doktersvoorschrift verkrijgbaar zijn. Middelen als Minoxidil, Finasteride, Dutasteride en de Diane 35 pil verminderen de haaruitval. Let op dat dergelijke medicijnen behoorlijk heftige bijwerkingen kunnen hebben.
7. Kom ik in aanmerking voor een cosmetische ingreep die mijn haargroei bevordert?
Cosmetische ingrepen zoals FUT en FUE haartransplantaties en haarstamcel transplantaties worden toegepast bij mannen en vrouwen. Niet iedereen is geschikt voor een dergelijke behandeling. Uw geschiktheid wordt bepaald door een behandelend specialist van haartransplantatie klinieken en hangt af van een aantal factoren. De factoren die meespelen zijn de oorzaak van het haarverlies, de mate van de kaalheid, de aanwezigheid van donormateriaal en de kwaliteit van het donormateriaal.
8. Ik heb gehoord dat Biotine haargroei bevordert. Klopt dit?
Om normaal te kunnen functioneren, heeft uw lichaam dagelijks verschillende vitamines en mineralen nodig. Dit geldt ook voor uw haargroei. Biotine, een vitamine B, kan de haargroei bevorderen. Biotine komt onder andere voor in voedingsmiddelen als zuivel, ei, soja, lever, pinda’s en noten. Pas bij het gebruik van aanvullende voedingssupplementen en extra vitamines op dat u de dagelijks aanbevolen hoeveelheid niet overschrijdt. Een teveel aan vitamines kan schadelijk zijn voor uw gezondheid.
9. Is er een verschil in de verstoring van haargroei bij mannen en vrouwen?
Alopecia androgenetica treft zowel mannen als vrouwen. Deze vorm van erfelijk bepaalde kaalheid is bij mannen vaak als eerste zichtbaar bij de inhammen, deze worden dieper. Na de inhammen volgt de kruin en uiteindelijk is het volledige hoofd kaal. Haarverlies bij vrouwen verloopt gelijkmatiger. Het haar wordt opmerkelijk dunner.
10. Waarom zijn de resultaten van een haartransplantatie permanent?
De haren in uw haarkrans, de achterzijde van uw hoofd, hebben een andere genetische samenstelling dan haren elders op het hoofd. Deze haren zijn niet gevoelig voor het DHT-hormoon dat kaalheid veroorzaakt. Tijdens een haartransplantatie worden de haarzakjes uit uw haarkrans geoogst en getransplanteerd in de gewenste gebieden. Als het haargroei proces hersteld is, produceren de getransplanteerde haarzakjes uw leven lang haren.
11. Worden de kosten van haargroeimiddelen vergoed?
Vanuit de basisverzekering worden haargroeimiddelen niet vergoed. Sommige ziektekostenverzekeraars hebben aanvullende verzekeringsmodules waarin onder meer homeopathische middelen gedeeltelijk vergoed worden. U kunt hierover meer informatie vinden in de polisvoorwaarden van uw ziektekostenverzekering.
12. Wanneer is er sprake van overmatige haargroei?
Naast haarverlies kunt u ook te maken hebben met overmatige haargroei. Bij vrouwen komt dit tot uiting op plaatsen waarbij mannen haar groeit zoals de bovenlip, kin en borst. Deze vorm van overmatige haargroei wordt hirsutisme genoemd en kan erfelijk bepaald zijn. Hirsutisme kan ook veroorzaakt worden door PCOS en bij sommige vrouwen blijft de oorzaak onbekend.
13. Wat kan ik doen aan overmatige haargroei?
Overtollige haren kunt u op verschillende manieren verwijderen. U kunt daarvoor ontharingscrème gebruiken, maar ook scheren, epileren en harsen zijn veelgebruikte ontharingsmethoden. Nadeel van deze vormen van ontharen is dat de effecten tijdelijk zijn. De haren groeien terug. In tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd, zijn de haren die teruggroeien niet dikker, stugger of anders van structuur. Wilt u een definitieve behandeling tegen overmatige haargroei? Zowel elektrisch als laser ontharen zijn vaak toegepaste cosmetische behandeling. Een schoonheidskliniek kan u hier meer informatie over geven.
14. Moet ik bij overmatige haargroei een (huis)arts raadplegen?
Wordt u, als vrouw, geconfronteerd met overmatige haargroei en heeft u daarbij menstruatie problemen? Dan is het verstandig om contact op te nemen met uw huisarts. Het is belangrijk om de oorzaak van de overmatige haargroei te onderzoeken zodat een oplossing gezocht kan worden. Als u zich hier als man of vrouw dermate aan stoort dat het u hier bijvoorbeeld onzeker door wordt, dan kunt u ook besluiten om hier iets aan te laten doen.
15. Waarom maken sommige vrouwen meer mannelijk androgeen hormoon aan?
Een verhoogde vrouwelijke androgeenproductie kan meerdere oorzaken hebben. Zo heeft een groep vrouwen te maken met polycysteuze eierstokken, waardoor er sprake is van PCOS. Daarnaast kan het Adrenogenitaal syndroom ook de androgeenproductie doen toenemen. Dit is een genetische aandoening, waardoor uw bijnieren worden aangetast en bepaalde hormonen in grotere hoeveelheden worden aangemaakt. Om een juiste behandeling mogelijk te maken, is het belangrijk om overmatige haargroei door een arts te laten onderzoeken.
16. Wordt een behandeling tegen overmatige haargroei vergoed?
Als u kiest voor een behandeling als permanente epilatie tegen overmatige haargroei, dan is het soms mogelijk om een gedeelte van de kosten via uw zorgverzekeraar vergoed te krijgen. Een vergoeding vanuit de basisverzekering is niet mogelijk. U dient over een aanvullende verzekering te beschikken om aanspraak te kunnen maken op een vergoeding. Lees uw polisvoorwaarden eens door of neem contact op met uw zorgverzekeraar. Deze kan u precies vertellen wat de mogelijkheden zijn en aan welke voorwaarden u dient te voldoen. Overbeharing in het gelaat wordt bij vrouwen vaak wel vergoed.
17. Komt overbeharing ook bij mannen voor?
Ja. Mannen kunnen ook te maken hebben met overmatige haargroei. Dit kan erfelijk bepaald zijn, maar ook door geneesmiddelen veroorzaakt worden. Als wordt gestopt met het medicijngebruik, verdwijnt de haargroei na een aantal maanden. De hoeveelheid beharing kan ook verschillen per afkomst. Mannen met een Mediterraanse afkomst hebben gemiddeld bijvoorbeeld meer lichaamsbeharing dan Scandinavische mannen.
18.Wat is de functie van haar en haargroei?
Wimpers en wenkbrauwen beschermen uw ogen tegen invloeden van stof en transpireren. Hoofdhaar heeft niet zozeer een beschermende, maar een meer sociale functie. Het is vanzelfsprekend dat uw haar goed zit en past bij uw uitstraling en leeftijd. Glanzend haar is een teken van gezondheid. Daar staat tegenover dat haargroei op andere plaatsen niet altijd gewaardeerd wordt. Het verwijderen van haar kent meestal een eenvoudigere behandeling dan wanneer u geconfronteerd wordt met ongewenste kaalheid van de hoofdhuid. Hoofdhaar kan het hoofd wel beschermen tegen stoten en tegen de zon.
19. Hoe ziet gezond haar eruit?
Voor uw zelfvertrouwen is glanzend, vol en gezond haar belangrijk. Onder gezond haar wordt haar verstaan dat glanst en dat goed kambaar is. Om uw haar te laten glanzen, moet de buitenste haar laag in goede conditie zijn. Dagelijkse verzorging komt de gezondheid van uw haar ten goede. Hiervoor gebruikt u bij voorkeur verzorgende producten die bestaan uit natuurlijke bestanddelen.
20. Kan de haargroei beschadigen door verkeerde haarverzorging?
Ja. Overmatig wassen, te warm föhnen, langdurige blootstelling aan de zon, beschadiging door chemische permanenten en beschadiging door kleuren en verven. De haargroei kan op verschillende manieren beschadigd raken. U heeft hier zelf een groot aandeel in. Als u na het wassen de haren wilt föhnen, zet de haardroger dan niet op de allerwarmste stand. Het is beter om met koudere lucht te föhnen. Wees ook voorzichtig met haarverf.
Laatst bijgewerkt op: 18-06-2018
